Ο Paul Pierce κι η Αδελφότητα των Celtics

Τι άλλο είναι κάθε τελετή απόσυρσης της φανέλας ενός αθλητή από τα γρανάζια μιας πελώριας βιομηχανίας συγκίνησης, από άρτια εκτελεσμένες PR εκστρατείες και από φανταχτερές εκδηλώσεις που μοιάζουν προσβάσιμες σε όλους αλλά στην πραγματικότητα είναι ανοιχτές στους πολύ λίγους;

Τι άλλο είναι από αφορμές για καταβυθίσεις στην ιστορία ενός αθλήματος και τις ευρύτερες προεκτάσεις της, μια αφορμή για συλλογισμό πάνω σε όσα συναποτελούν την ταυτότητα μιας ομάδας έξω από τις γραμμές του γηπέδου;

Τι άλλο από μια ευκαιρία για την αποθέωση ενός αθλητή, μιας ομάδας ή του ίδιου του μπάσκετ, αποθέωση για την υψηλή τέχνη της τελείωσης, το άγγιγμα ενός κορυφαίου επιπέδου που κάποτε ήμασταν αρκετά τυχεροί για να παρακολουθήσουμε και, με κάποιον τρόπο, να βιώσουμε;

Η εκδήλωση των Celtics προς τιμή του Paul Pierce ήταν όλα αυτά και πολλά παραπάνω, αλλά το πρώτο αποτύπωμα που αφήνει δεν αφορά καν τον ίδιο τον Pierce: είναι ακόμα μια υπενθύμιση για τη μικρή εστία αντίστασης που εν μέρει εξακολουθεί να κρατά ο οργανισμός των Celtics στο αυστηρά εταιρικό πια περιβάλλον του ΝΒΑ, όπου οι αθλητές είναι οι ίδιοι πανίσχυρα brand-names και οι ομάδες απλώς οι φιλόξενες εστίες υποδοχής τους. Ναι, ο αθλητής κάνει την ομάδα, αυτή είναι η ορθολογική άποψη που πλέον κυριαρχεί και βρίσκει την επιτομή της τόσο στους σημερινούς κλειδοκράτορες του αθλήματος, τους Warriors, όσο -και εξίσου- στον τρόπο που διοικεί ο Danny Ainge το front-office των Celtics. Κι είναι γνωστό πως ό,τι αποκλίνει από τις κρατούσες συνθήκες γίνεται δεκτό μ’ ένα θερμό καλωσόρισμα. Κι αυτό όχι επειδή ικανοποιεί μια πάντα ύποπτη νοσταλγική διάθεση, αλλά επειδή εμπλουτίζει και ανατροφοδοτεί τη μέση μπασκετική εμπειρία.

Υπάρχουν όμως φορές, σε βραδιές όπως η χθεσινή, που η ομάδα είναι αυτή που κάνει τον παίκτη. Η ιστορία των Celtics κατά την τελετή της Κυριακής ήταν σε κάθε γωνία του Garden, αποτέλεσε τον κεντρικό πυρήνα της όλης ατμόσφαιρας. Τα φαντάσματα έμοιαζαν λίγο περισσότερο ζωντανά και οι ζωντανοί έμοιαζαν λίγο περισσότερο με φαντάσματα – παρελθόν και παρόν μπλεγμένα σε κάτι που μοιάζει με τέταρτη διάσταση, σε κάτι που φωτίζει τη συλλογική ταυτότητα αυτής της ομάδας η οποία ξεχωρίζει ακριβώς επειδή ικανοποιεί αυτήν την προϋπόθεση: παραμένει συλλογική.

Σε μια πιο προσεκτική εξέταση, η ιστορία κάθε οργανισμού δεν είναι τίποτε άλλο παρά το άθροισμα διαφορετικών παικτών, στιγμών, νοοτροπιών και αναμνήσεων – με μόνο ευφάνταστες αφηγήσεις που προσπαθούν, συχνά υπερβολικά και άκομψα, να παίξουν τον ρόλο ενός συνεκτικού ιστού. Ακόμα κι αν ίσως φαντάζει υπερβολικό σε πρώτη ανάγνωση, δεν υπάρχει τίποτα που να συνδέει τον Jerry West, τον Chamberlain, τον Jabbar, τον Magic, τον Phil Jackson, τον Shaquille και τον Kobe: τίποτα στον τρόπο που προσλαμβάνουν οι ίδιοι τον εαυτό τους και τίποτα στον τρόπο που προσλαμβάνονται από τρίτους. Τίποτα, παρά μόνο κοινά χρώματα, η ίδια πόλη και πολλές συμπτωματικές συμπτώσεις που δείχνουν προς το αντίθετο χωρίς να το αποδεικνύουν.

Οι Lakers, ο μπασκετικός οργανισμός-παράδειγμα του ατομοκεντρικού lifestyle που ξεκίνησε στα 70s και αποθεώθηκε στα 90s, έχουν μια τεράστια ιστορία, αλλά η ιστορία αυτή δεν χαρακτηρίζεται από ιστορική συνέχεια. Αποτελείται από διακοπές και επανεκκινήσεις, από σχεδόν ανεξάρτητα μεταξύ τους γεγονότα στα οποία κανείς θα πρέπει να αφιερώσει πολλή μελέτη για να ομαδοποιήσει κάτω από από μια κοινή ομπρέλα – αν, τουλάχιστον, δεν προτίθεται να χρησιμοποιήσει τα μέσα μαζικής κοινοτοπίας.

Για να το πούμε σε μία φράση: οι Lakers λειτουργούν ιστορικά έτσι ώστε ο οργανισμός να αναδεικνύει τους παίκτες του – οι Celtics, από την άλλη, με τρόπο τέτοιο ώστε οι παίκτες να αναδεικνύουν τον οργανισμό τους. Στο Las Angeles συναθροίζονται οι κορυφαίοι. Στη Βοστόνη χτίζονται οι άξιοι. Ένας παίκτης φορά το χρυσό και το μωβ. Ο ίδιος παίκτης, αν το επιλέξει κι επιλεχθεί, φοριέται από το πράσινο.

Υπάρχουν πολλά μεταξύ του Auerbach, του Russell, του Havlicek, του Parish, του McHale, του πανταχού παρόντα Larry Bird, του Danny Ainge, του Doc Rivers, του Perkins, του Garnett και φυσικά του Paul Pierce. Tόσοι πολλοί που η απλή αρίθμησή τους θα αρκούσε για να γεμίσει ο χώρος του παρόντος κειμένου, τόσα πολλά που σχηματίζεται μια νοητή γραμμή που αναδεικνύει το σύνολο ως μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών του.

Πρόκειται για τη δημιουργία, την αποδοχή και τη διαιώνιση μιας κοινής μεταξύ τους παρακαταθήκης, η οποία δεν συνίσταται στις θετικές κι αρνητικές εμπειρίες που ο καθένας τους έζησε φορώντας αυτήν τη φανέλα, αλλά στον τρόπο που το έκανε, προσθέτοντας κάθε φορά έναν ακόμα κρίκο στην ιστορική αλυσίδα -εδώ δεν μετράει το τι, αλλά το πως. Κι είναι αυτή η παρακαταθήκη στην οποία αναφέρεται ο Doc Rivers όταν δηλώνει πως ”για κάθε παίκτη, δεν υπάρχει καλύτερη ομάδα για να κρεμάσει τη φανέλα του από τους Celtics”.

Πίσω από τις θυσίες και τις ανέχειες, πέρα από τις γιορτές και τους θριάμβους, πάνω από αντιδικίες κι εκτονώσεις, από τον Auerbach μέχρι σήμερα, οι Celtics προσφέρουν στα μέλη τους τη δυνατότητα εισόδου σε μια καθόλου κρυφή αλλά δύσκολα προσβάσιμη παρ’ όλα αυτά αδελφότητα. Απαιτείται διαδικασία μύησης, τελετή εισόδου, πίστη και σεβασμός στην ιεραρχία. Αν μπεις, είσαι μέλος για πάντα -ακόμη κι αν εθελοντικά επιλέξεις ν’ αποχωρήσεις, όπως ο Ray Allen. Αν παραμείνεις κι αποδεχθείς πως η αλλαγή βαθμίδας περνά μέσα από τη Δοκιμασία, ίσως κάποτε μετατραπείς ακαριαία σε σύμβολο, όπως o Paul Pierce.

Πότε συνέβη αυτό; Όταν ο Shaquile O’ Neal του απέδωσε το προσωνύμιο ”The Truth”, το οποίο σήμερα είναι απόλυτα ταυτισμένο με όλη τη του μυθολογία; Ήταν το τρίποντο απέναντι στον Harrington; Η τέταρτη περίοδος απέναντι στους Nets; Η στωικότητα με την οποία αποδέχτηκε το κήρυγμα του Antonie Walker στο ίδιο παιχνίδι; Οι 11 μαχαιριές που δέχτηκε κάποτε σ’ ένα προάστιο της Βοστόνης και τα 82 παιχνίδια που έπαιξε την επόμενη χρονιά; Οι 40 πόντοι του στον έβδομο τελικό της Ανατολής απέναντι στο Miami του LeBron ή η βουτιά που σφράγισε τον αγώνα; Μήπως η θεατρική στιγμή με το καροτσάκι απέναντι στους Lakers η συνέχεια της οποίας προσέφερε μια στιγμή γνήσιας κάθαρσης;

Όχι, τίποτα από όλα αυτά. Ήταν η πεποίθησή του πως η παρουσία του σε αυτόν τον οργανισμό αποτελούσε την ύψιστη μπασκετική τιμή. Ήταν η ικανότητα του Pierce να διακρίνει την αγνότητα της φλόγας του Kevin Garnett. Ήταν τα ατελείωτα ουρλιαχτά για μια κερδισμένη κατοχή σε μια ξεχασμένη προπόνηση. Ήταν το λυτρωτικό κλάμα μπροστά στις κάμερες πριν την έναρξη της προχθεσινής τελετής, το οποίο φάνηκε να ξεπλένει όλη την ψυχική φθορά που υπέστη για να φτάσει σε αυτό το σημείο. Ήταν η κίνησή του να επιστρέψει μετά την ολοκλήρωση της ομιλίας του και να προσθέσει ένα όνομα που αμέσως συνειδητοποίησε πως είχε ξεχάσει: αυτό του Red Auerbach.

Ακόμα και η άρνησή του να μοιραστεί για λίγο τη χθεσινή βραδιά με τον Isaiah Thomas, σαν παιδί που δεν θέλει απλά το μεγαλύτερο κομμάτι αλλά όλη την τούρτα, αξίζει μιας δεύτερης ανάγνωσης. Μέσα στη μικρότητα αυτής της κίνησης, διακρίνεται κάτι από τον απόλυτο βαθμό δέσμευσης υπό το πρίσμα του οποίου έβλεπα τη σχέση του με τον οργανισμό. Όταν ήρθε η ώρα, ήταν λογικό να μην απαιτήσει τίποτα λιγότερο.

Για τον Ευρωπαίο φίλαθλο, η παρακολούθηση του Pierce, ειδικά όταν άρχισε να χάνει τη νεανική του αθλητικότητα, έμοιαζε συχνά με γνωστή εμπειρία. Ο τρόπος που κυριαρχούσε με την μπάλα στα χέρια απέναντι σε πολύ πιο αθλητικούς αμυντικούς, κι ειδικά η έμφαση που έβαζε στο footwork του, ίσως έφερνε στο μυαλό εικόνες του Dejan Bodiroga. Οι κινήσεις του στο 1vs1 βασίζονταν στον τρόπο που μπορούσε να ελέγχει την επιτάχυνση και την επιβράδυνση του σώματος του. Δεν ξέφευγε μέσω εκρηκτικότητας, γι’ αυτό και τόσα πολλά από τα μεγάλα σουτ του ήταν πάνω σε άμυνα. Στα όρια των βημάτων, στις γκρίζες περιοχές του έξτρα βήματος, με μια προσποίηση που προσκαλεί το σφύριγμα αμυντικού φάουλ και σήμερα χρησιμοποιείται κατά κόρον, άφηνε κατά βούληση εκτός θέσης αμυντικούς που αδυνατούσαν να μπουν στο μυαλό του.

Ένα έξτρα βηματάκι κι ένα βήμα μπροστά. Εγκεφαλικότητα και ουρλιαχτά που σκίζουν τον ουρανό. Η αύρα των clutch εμφανίσεων. Ένα πρωτάθλημα – και ποτέ ένα και μόνο πρωτάθλημα δεν φάνταζε τόσο σημαντικό για το status ενός παίκτη. Δεν μπορεί να ζητήσει κανείς κάτι παραπάνω.