Five Plays: τα φώτα στο Βελιγράδι

Αμυντικές και επιθετικές δράσεις από το Final 4 του Βελιγραδίου.

Κάθε φάση πάνω στο παρκέ, ανάλογα τον τρόπο εξέτασης της, δύναται ν’ αποτελέσει είτε ένα μικρό κομμάτι ενός ευρύτερου παζλ, είτε μια ανεξάρτητη μπασκετική στιγμή. Κάθε φάση μεταφέρει πάντα την πιθανότητα να σταματήσει τον μπασκετικό χρόνο, μεταφορικά ή κυριολεκτικά, και ταυτόχρονα κινδυνεύει να προσπεραστεί απ’ αυτόν.

Το Hoop Fiction, εγκαινιάζοντας τη στήλη Five Plays, όπου η έμφαση θα τοποθετείται εξίσου σε plays που ξεχάστηκαν γρήγορα και σ’ άλλα που είναι αδύνατον να ξεχαστούν,  σταχυολογεί μερικές τέτοιες φάσεις από το Final 4 του Βελιγραδίου:

— Η αμυντική ένταση της Fener

Για τις ομάδες του Obradovic, ένα στοιχείο που τείνει να κατακτήσει το status της εδραιωμένης σταθεράς απεκδυόμενο τον μανδύα του αστάθμητου παράγοντα είναι το διαχρονικά δυναμικό ξεκίνημα σε παιχνίδια που κρίνουν προκρίσεις ή τίτλους.

Κάθε φορά που το διακύβευμα είναι σημαντικό, τα σύνολα του Σέρβου ξεκινούν προσηλωμένα στο στόχο, απόλυτα συγκεντρωμένα στην άμυνα, έχοντας πάντα τη διάθεση να παλέψουν για κάθε μπάλα –μπορεί ο τελικός να χάθηκε εξαιτίας του ποιοτικού βάθους των Ισπανών, όμως στα πρώτα λεπτά της πρώτης περιόδου ο έλεγχος ανήκε ξανά στη Fener.

Αντίστοιχα ήταν και τα δεδομένα στον ημιτελικό απέναντι στη Zalgiris. Με τους Λιθουανούς υποχρεωμένους να διαχειριστούν το ψυχολογικό βάρος της συμμετοχής στο Final 4, o Zeljko πρόσθεσε επιπλέον πίεση επενδύοντας στο μέγεθος και τον δυναμισμό των αμυντικών του.

Για να καταλάβει κανείς τι συνέβη, αρκεί να σκεφτεί τα χαρακτηριστικά και τους κυριότερους τρόπους έκφρασης στην επίθεση της ομάδας του Saras. Σε ολόκληρη τη διάρκεια της σεζόν, η Zalgiris προσπαθούσε να εκτελέσει από μέση και κοντινή απόσταση, μειώνοντας όσο το δυνατόν περισσότερο τις προσπάθειες για τρίποντο, εκτελώντας μόνο όταν οι συνθήκες ήταν ιδανικές.

Οι αριθμοί των προσπαθειών υπογραμμίζουν τη διαφορά στην επιθετική προσέγγιση των Λιθουανών σε σχέση με όλους τους υπόλοιπους συμμετέχοντες. Στα 36 φετινά παιχνίδια, η Zalgiris επιχείρησε 594 προσπάθειες για τρίποντο, ενώ οι CSKA, Fener, και Real, επιχείρησαν 785, 739, και 919 αντίστοιχα (τα 325 περισσότερα τρίποντα της Real είναι ένας εξωπραγματικός αριθμός, περίπου 9 περισσότερα ανά αγώνα).

Ποιος ήταν ο στόχος του Zeljko;

Μήκος χεριών, μέγεθος, και αμυντική ένταση που θα δυσκόλευε τη Zalgiris στην κυκλοφορία της μπάλας, ενώ την ίδια στιγμή δε θα άφηνε πολλά περιθώρια για εκτέλεση από σημεία στα οποία οι Λιθουανοί έχουν μάθει να νιώθουν άνετα. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα:

Σε ολόκληρη τη διάρκεια της επίθεσης, η Zalgiris προσπαθεί να περάσει την μπάλα στη ρακέτα. Κλειδί στο να μην το πετύχει είναι η αμυντική συμπεριφορά του Ahmet Duverioglu.

Στην αρχή της φάσης, ο Duverioglu βγαίνει για το hedge-out στον Ulanovas, ενώ σχεδόν ακαριαία επιστρέφει για να καλύψει την κίνηση του Davies μετά το pick. Η πρώτη απόπειρα είναι ανεπιτυχής, δευτερόλεπτα επίθεσης χάνονται, ενώ οι Λιθουανοί αναγκάζονται να ψάξουν λύση κυκλοφορώντας την μπάλα στην περιφέρεια.

Στην εξέλιξη της φάσης, η μπάλα καταλήγει στον Kevin Pangos, ενώ απομένουν μόλις 8 δευτερόλεπτα. Ο Davies ανεβαίνει για να δώσει το screen, όμως ο Duverioglu, παρά το ότι δεν βγαίνει για το hedge-out, είναι ξανά όσο δυναμικός πρέπει ώστε να μην επιτρέψει την πάσα στο roll. Τελικά, ο Pangos επιχειρεί μια απονενοημένη προσπάθεια για διείσδυση, χάνει την τρίπλα, και η Fener κερδίζει την κατοχή.

Το shot chart του πρώτου ημιχρόνου είναι κατατοπιστικό για το πόσο δυσκολεύτηκε η Zalgiris επιθετικά (με μπλε χρώμα οι προσπάθειες των Λιθουανών):

Το τρίποντο εξακολουθεί να μην αποτελεί βασική επιλογή, όμως το σημαντικότερο είναι πως οι Λιθουανοί βρήκαν μόλις δύο ευκαιρίες για εκτέλεση από μέση απόσταση στις πλευρές του επιθετικού τους μισού (δηλαδή, το πιο χαρακτηριστικό φετινό τους play με το side pick n’ pop και τον Paulius Jankunas να εκτελεί) σε ολόκληρο το πρώτο ημίχρονο –τα κορμιά της Fener δεν άφησαν περιθώριο για περισσότερα.

— Fabien Causeur και αριστερός διάδρομος

Τρεις διαφορετικές περιπτώσεις, η ίδια επιθετική επιλογή, και τρία διαφορετικά αποτελέσματα: ένα κερδισμένο foul, μία assist, και ένα εύκολο lay-up.

Στο δεύτερο ημίχρονο του τελικού, ο Fabien Causeur βρισκόταν την περισσότερη ώρα στο παρκέ, όμως η Fener δεν μπόρεσε να αποκωδικοποιήσει τον τρόπο παιχνιδιού του –εκτός από την κίνησή του στην περιφέρεια (πάντα στις σωστές θέσεις ώστε να δημιουργήσει τα βέλτιστα περιθώρια για πάσες που θα του εξασφάλιζαν ελεύθερο σουτ), οι Τούρκοι δεν αμύνθηκαν σχεδόν ποτέ σωστά όταν ο Γάλλος αποφάσιζε να διεισδύσει από τον αριστερό διάδρομο. Μία πρώτη περίπτωση:

Στην αρχή της φάσης, ολόκληρη η άμυνα της Fener είναι προσηλωμένη στη δυνατή πλευρά της ισπανικής επίθεσης. Όλοι προσπαθούν να εμποδίσουν την πάσα στον Reyes, κι αυτό είναι το πρώτο βήμα για να δημιουργηθεί ανισορροπία. Ο Tavares ανεβαίνει στο high post, περνάει την μπάλα στο Γάλλο που περιμένει στην αδύνατη πλευρά, ενώ αμέσως μετά κινείται προς το αριστερό φτερό για να του δώσει το screen –αυτά τα 5-6 βήματα που κάνει προς τον Causeur αρκούν για να προκύψει το κενό.

Ο Vesely παρασύρεται κινούμενος κι αυτός προς το φτερό, η ρακέτα της Fener μένει απροστάτευτη, ενώ είναι ήδη αργά για ενδεχόμενη βοήθεια από τον αμυντικό της αδύνατης πλευράς (Datome). Λίγο πριν, ο Causeur είχε εκθέσει με παρόμοιο τρόπο τον Κώστα Σλούκα:

Το λάθος χρεώνεται εξ ολοκλήρου στον Έλληνα guard.

Η προτίμηση του Γάλλου στις διεισδύσεις από τον αριστερό διάδρομο είναι κοινό μυστικό, ενώ το λάθος γίνεται ακόμα μεγαλύτερο από τη στιγμή που ο Σλούκας βγαίνει από τα screens με ένταση που δείχνει πως το ενδεχόμενο της προσποίησης του Causeur δεν υπάρχει καν στο μυαλό του. Μήπως η άμυνα της Fener δε γνώριζε το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό; Η απάντηση έχει δοθεί πριν μερικές κατοχές:

Ένα πρώτο στοιχείο που αξίζει να σημειωθεί είναι η αρχική κίνηση του Γάλλου, δείγμα παίκτη που είναι εξοικειωμένος με την ιδιοσυγκρασία του μακρινού σουτέρ. Αμέσως μόλις ο Doncic σπάει την close-out, ο Γάλλος κάνει πλάγια βήματα προς τα δεξιά, έτσι ώστε να βρεθεί σε θέση που διευκολύνει την πάσα –είναι πολλές οι φορές που η ευθύνη δεν ανήκει εξ ολοκλήρου στο δημιουργό.

Επιστρέφοντας στην αντιμετώπιση του Causeur από την άμυνα της Fener, πρέπει κανείς να παρατηρήσει την κίνηση του Melli όταν ο Γάλλος υποδέχεται την μπάλα. Ενώ ο Σλούκας βγαίνει μπροστά του, ο Ιταλός forward περνάει πίσω από τον συμπαίκτη του έτσι ώστε να βρεθεί σε σημείο που αποκλείει τη διείσδυση του Causeur με αριστερή τρίπλα.

Είναι η μοναδική φορά που η Fener αντιμετωπίζει σωστά το συγκεκριμένο στοιχείο, όμως είναι στιγμές που ακόμα και οι μικρές λεπτομέρειες μπορούν να κάνουν τη διαφορά –ο Causeur τριπλάρει πίσω απ’ την πλάτη, διεισδύει από την baseline, και κερδίζει ένα εύκολο foul.

— Ο stretch χαρακτήρας του Nicolo Melli

Σε περίπτωση που η Fener είχε κατακτήσει το τρόπαιο, είναι δεδομένο πως το βραβείο του MVP θα κατέληγε στον Nicolo Melli. Από τη στιγμή που ο Ιταλός υπέγραψε στη Fener, μια ευρέως αποδεκτή άποψη ήταν πως, υπό τις οδηγίες του Obradovic, ο Melli θα εξελισσόταν σε έναν από τους βασικότερους πόλους της επίθεσης στο μισό γήπεδο.

Εκτός από τα όσα μπορούσε να προσφέρει ως screener, ο Ιταλός θα μπορούσε να αποδειχθεί σημαντικός και μέσω του stretch χαρακτήρα που είχε αποκτήσει στη Βαμβέργη –στον φετινό τελικό, ο Nicolo Melli έκανε την καλύτερή του εμφάνιση στη διοργάνωση ακριβώς επειδή λειτούργησε ως μακρινή απειλή.

Εκτός από τις φάσεις που κατέληξε να εκτελεί για τρεις (4/6 τρίποντα απέναντι στη Real), υπήρξαν αρκετές περιπτώσεις που ο Melli βγήκε στο τρίποντο μετά το pick χωρίς να πάρει την μπάλα, ακριβώς όπως φαίνεται παρακάτω:

Παρατηρώντας τα όσα συμβαίνουν, υπάρχουν πολλά να σημειωθούν για άμυνα και επίθεση.

Στην αρχή, ο Ali Muhammed επιχειρεί να τρέξει στον αιφνιδιασμό, όμως δεν υπάρχει διάδρομος κι έτσι αναγκάζεται να προσανατολιστεί διαφορετικά. Πρώτο screen από τον Kalinic, δεύτερο screen από τον Melli, ενώ ο Ιταλός κάνει το pop μένοντας μόνος στο τρίποντο. Ο Muhammed δεν βρίσκει διάδρομο, η pick n’ pop δράση με τον Melli επαναλαμβάνεται, όμως ο Muhammed προτιμά το σουτ χωρίς ισορροπία.

Γιατί δεν κατάφερε η Fener να επιτεθεί πιο ορθολογικά;

Οι λόγοι είναι δύο. Εκτός από τον score-first χαρακτήρα του Muhammed, το στοιχείο που πρέπει να προστεθεί στο κάδρο είναι η αμυντική προσέγγιση της Real. O Carroll μένει πάνω στον guard της Fener βάζοντάς του τεράστια πίεση, ενώ την ίδια στιγμή ο Tavares έχει χαμηλώσει, αποκλείει τη διείσδυση, όμως δεν βγαίνει τόσο μακριά ώστε να εκθέσει το footwork του (για να κατανοήσει κανείς το πόσο σωστά είναι τοποθετημένος ο Tavares, αρκεί να παραλληλίσει την παραπάνω φάση με περσινές περιπτώσεις που ο Μπουρούσης έβγαινε εκτός τριπόντου για το hedge-out αφήνοντας έκθετη ολόκληρη την πράσινη άμυνα).

Στην εξέλιξη της φάσης, η Fener παίρνει το rebound, και η επίθεση εξελίσσεται ξανά με τον ίδιο τρόπο:

Ο Melli συνεργάζεται για το pick n’ pop με τον Κώστα Σλούκα, ο Tavares κάνει το λάθος του commit πάνω στον guard της Fener (commit: όταν ο αμυντικός έχει θέσει τον εαυτό του σε κίνηση τέτοια που δεν του επιτρέπει να αλλάξει άμεσα τον αντίπαλο που μαρκάρει), κι έτσι προκύπτουν τα δευτερόλεπτα που χρειάζεται ο Ιταλός για να εκτελέσει –ακόμα κι ένα μικρό βήμα που προδίδει πως σκέφτηκε να επιτεθεί στα πόδια του center των Ισπανών δεν αρκεί για να εμποδίσει το εύστοχο τρίποντο.

Για κάποιους άλλους, η διαφορά μεταξύ των δύο φάσεων μπορεί να έγκειται στον χαρακτήρα των guards. Ο Muhammed δε σκέφτηκε στιγμή να πασάρει, ενώ ο Σλούκας, φύσει πιο ισορροπημένος και με ανεπτυγμένα pass-first χαρακτηριστικά, διέκρινε αμέσως την απόφαση που θα ευνοούσε περισσότερο την επίθεση.

 

*Τα gifs δημιουργήθηκαν από video του Ömer Görür στο YouTube. Tο shot chart είναι από την ιστοσελίδα Euroleague.net.