Ο Nigel Williams-Goss και η Kουλτούρα των Gonzaga Bulldogs

Η κουλτούρα του Gonzaga και η επιρροή της στον παίκτη-κλειδί του φετινού Ολυμπιακού.

Δέκα χρόνια πριν, στα πλαίσια του AAU Tournament, ενός ετήσιου τουρνουά ερασιτεχνών, οι Las Vegas Dog Catchers αντιμετώπισαν την Ι-5 Elite, της οποίας το roster αποτελούνταν από μαθητές του Portland. Προς το τέλος της αναμέτρησης, οι Dog Catchers ανέτρεψαν μία διαφορά 20 πόντων, και σημάδεψαν τον Nigel Williams-Goss, τον point guard της I-5 Elite ο οποίος ήταν τότε 14 ετών και τρία χρόνια μικρότερος από όλους τους υπόλοιπους στο παρκέ, στέλνοντάς τον συνεχόμενες φορές στη γραμμή των βολών. Ο Williams-Goss ήταν άστοχος, η I-5 δεν κατάφερε να διατηρήσει το προβάδισμα που είχε, κι έτσι οι Dog Catchers προκρίθηκαν στην επόμενη φάση.

Επιστρέφοντας στο ξενοδοχείο, ο Kumbeno Memory, προπονητής της I-5 Elite, είδε τον Williams-Goss και τον πατέρα του να κατευθύνονται προς την έξοδο. Όταν τους ρώτησε που πηγαίνουν, ο Williams-Goss του απάντησε:

“Πάμε να σουτάρω βολές. Δεν γίνεται να χάνω τόσες.”

Θα μπορούσε κανείς να συμπεράνει πως το παραπάνω περιστατικό αποτελεί ένα ακόμα παράδειγμα γονέα που πιέζει υπερβολικά το παιδί του, αλλά στην περίπτωση του Williams-Goss ήταν ένα πρώτο δείγμα σχετικά με την προσέγγιση του νεαρού γύρω από το μπάσκετ, γεγονός που επίσης επιβεβαιώνει ο Memory:

“Υπάρχουν πολλά παιδιά που σε τέτοιες ηλικίες λένε πως στοχεύουν στο NBA. Αλλά η δική του οπτική ήταν εντελώς διαφορετική.”

Κι αν ο βαθμός προσήλωσής του τα πρώτα χρόνια που έπαιξε μπάσκετ αποτελεί ένα ίχνος από μια όχι και τόσο συνηθισμένη για την ηλικία του πνευματική πρώτη ύλη, αυτό το χαρακτηριστικό του επιβεβαιώνεται απόλυτα όταν κανείς παρατηρήσει τις ομάδες στις οποίες επέλεξε να ενταχθεί. Αρχικά, ενώ ο Williams-Goss είχε την ευκαιρία να μείνει σε κάποιο High School στο Portland όντας star-player και παίζοντας για τα προσωπικά του στατιστικά, αυτός προτίμησε να μετακινηθεί στο Findlay Prep, ένα από τα πιο αξιόλογα και εξειδικευμένα μπασκετικά προγράμματα των Ηνωμένων Πολιτειών, το οποίο βρίσκεται στη Nevada και χρηματοδοτείται από το Henderson International School.

Μετά από τέσσερα χρόνια και δύο κατακτήσεις του Εθνικού Πρωταθλήματος με το Findlay Prep, ο Goss συνέχισε για μια διετία στο Πανεπιστήμιο της Washington παίζοντας για τους Huskies, και στη συνέχεια, σε μία απόφαση που συζητήθηκε αρκετά, μετακινήθηκε στο Πανεπιστήμιο του Gonzaga για να φορέσει την φανέλα των Bulldogs —για κάποιους ήταν μια επιλογή εγωιστική, άλλοι τον κατηγόρησαν πως άφησε την ομάδα του επιλέγοντας να ενισχύσει έναν παραδοσιακό αντίπαλο, πολλοί επικρότησαν την κίνηση ενός αθλητή που δεν συμβιβάστηκε με την μετριότητα —ωστόσο, με οποιαδήποτε άποψη κι αν συντάσσεται κανείς, το δεδομένο είναι πως η μετακίνηση του Williams-Goss στο Gonzaga ήταν η πιο καθοριστική στιγμή της καριέρας του.

Για να κατανοήσει κανείς πλήρως το πόσο μπορεί να επηρεαστεί ένας παίκτης από την μετακίνησή του εκεί και κατ’ επέκταση να συνειδητοποιήσει το πόσο καθοριστική ήταν η επιλογή του Williams-Goss, χρειάζεται πρώτα να εξοικειωθεί με ορισμένα χαρακτηριστικά και ιδιαιτερότητες της μπασκετικής και μη κουλτούρας του συγκεκριμένου πανεπιστημίου.

Αναζητώντας τα πρόσωπα που θεμελίωσαν τη νοοτροπία του Gonzaga γύρω από το μπάσκετ, οφείλει κανείς να σταθεί στον Mark Few, νυν προπονητή των Bulldogs, ο οποίος έγινε μέλος του τεχνικού staff το 1989, όταν ήταν ακόμα μεταπτυχιακός φοιτητής στο Gonzaga. Από το 1990 έως το 1999 είχε τη θέση του assistant coach, ενώ από το 1999 μέχρι σήμερα είναι ο head coach των Bulldogs —σχεδόν 30 χρόνια παρουσίας, τα οποία διαμόρφωσαν μία από τις πιο ιδιαίτερες κουλτούρες στο κολεγιακό μπάσκετ των Ηνωμένων Πολιτειών.

Τα τρία σημαντικότερα χαρακτηριστικά της προσέγγισης του Few είναι τα εξής:

• λεπτομερής έμφαση στην κατάρτιση προγράμματος για συνεχή ατομική βελτίωση
• redshirt year
• recruiting εκτός Ηνωμένων Πολιτειών

Το πρώτο εκ των τριών ήταν ο λόγος που ο Williams-Goss επέλεξε το Gonzaga, σε μια περίοδο που είχε ήδη ανακοινώσει την απόφασή του να αποχωρήσει από τους Huskies, κι ενώ ήδη είχε επαφές με αρκετά κολέγια που δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στο μπασκετικό τους πρόγραμμα. Πάνω από προσωπικές σχέσεις και ευχάριστο κλίμα, προτεραιότητα του Few στη διαδικασία προσέγγισης του Williams-Goss ήταν το αναλυτικό πλάνο. Όπως ο ίδιος εξηγεί σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Sports Illustrated, παρά το ότι ο Williams-Goss του είχε πει πως ένιωθε πιο άνετα με άλλους προπονητές που είχε μιλήσει, επέλεξε να παραμείνει το ίδιο άτεγκτος στην προσέγγισή του:

“Του είπα πως έχει ήδη ξαναπεράσει την διαδικασία θέλοντας να βρει έναν προπονητή που θα είναι φίλος του. Εγώ δεν θα ήμουν ο καλύτερος φίλος του. Θα τον προπονούσα, θα υπήρχε υγιής σεβασμός μεταξύ μας, και θα τον βελτιώναμε.”

Ο Few παρουσίασε στον Williams-Goss ένα αναλυτικό πρόγραμμα με όσα θα έκαναν οι Bulldogs τόσο σχετικά με τον τρόπο προπόνησής του κατά τη διάρκεια του redshirt year όσο και με την ακαδημαϊκή του εξέλιξη. Ο παίκτης με τη σειρά του εντυπωσιάστηκε, κι έτσι αποφάσισε την μετακίνησή του στο Gonzaga, απορρίπτοντας τις τότε υπάρχουσες προτάσεις αλλά και επιλέγοντας να μην συναντηθεί με άλλα πανεπιστήμια.

***

Redshirt year: ο όρος χρησιμοποιείται στον κολεγιακό αθλητισμό για να περιγράψει το χρονικό διάστημα που ο αθλητής μένει εκτός επίσημων υποχρεώσεων της ομάδας, προκειμένου το διάστημα παραμονής του στο Πανεπιστήμιο να αυξηθεί κατά ένα χρόνο. Για παράδειγμα, ένας αθλητής μπάσκετ μένεις εκτός επίσημων υποχρεώσεων για μία σεζόν, κι έτσι μπορεί να μείνει για έναν επιπλέον χρόνο στο Πανεπιστήμιο με το δικαίωμα να αγωνίζεται στις επίσημες υποχρεώσεις της ομάδας. Μπορεί να αποτελέσει επιλογή του αθλητή, ενώ είναι υποχρεωτικό όταν ένας αθλητής αλλάζει κολέγιο.

***  

Οι επαφές με τον Williams-Goss αποτελούν ένα από τα πολλά παραδείγματα για την έμφαση που δίνει το Gonzaga στη λεπτομέρεια (στρατηγική η οποία στην αμερικανική αρθρογραφία χαρακτηρίζεται ως “Culture of Player Development”), στοιχείο το οποίο υπάρχει και μετά την ένταξη ενός παίκτη στο roster, και το οποίο αντικατοπτρίζεται στην καθημερινότητα της ομάδας. Οι Bulldogs συνεργάζονται με διατροφολόγους και επιστήμονες που υπεραναλύουν τον οργανισμό του κάθε παίκτη προκειμένου να υιοθετήσει συνήθειες που θα του επιτρέψουν να προσεγγίσει το μέγιστο επίπεδο απόδοσης, η ομάδα συμμετέχει τακτικά σε yoga sessions, ενώ, κατά τη διάρκεια της off-season, οργανώνονται camps στη φύση με πιο χαλαρές δραστηριότητες έτσι ώστε να ενισχυθεί το στοιχείο του οικογενειακού κλίματος.

Πέραν του αναλυτικού προγραμματισμού γύρω από κάθε πτυχή στη λειτουργία της ομάδας, ένα από τα πιο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της διαχείρισης των Bulldogs από τον Few είναι η συχνή χρήση του redshirt year. Εκτός από περιπτώσεις όπως αυτή του Williams-Goss, ο οποίος ήταν υποχρεωμένος να μείνει εκτός για μία σεζόν λόγω της μετακίνησής του από άλλο Πανεπιστήμιο, οι Bulldogs αποτελούν το μοναδικό κολεγιακό μπασκετικό πρόγραμμα που εκμεταλλεύεται τόσο αποτελεσματικά τη συγκεκριμένη δυνατότητα —τη σεζόν 2016-17, 11 από τους 17 παίκτες του roster των Bulldogs είχαν περάσει μία σεζόν ως redshirts, ενώ ο μέσος όρος των redshirts στις υπόλοιπες 15 ομάδες που συμμετείχαν στη φάση των Sweet 16 ήταν 2,93.

Σύμφωνα με το άρθρο του Sports Illustrated που παρατέθηκε παραπάνω, κατά τη διάρκεια της σεζόν που έμεινε εκτός, ο Williams-Goss ακολούθησε συγκεκριμένο πρόγραμμα με βάρη για να αυξήσει την μυική του μάζα (ενώ το ποσοστό λίπους παρέμεινε σταθερό γύρω στο 4%, ο guard από το Portland πρόσθεσε σχεδόν 4,5 κιλά μυικής μάζας), άλλαξε τον μηχανισμό του στο σουτ, στοιχείο που αντικατοπτρίστηκε στα βελτιωμένα ποσοστά που είχε σε κάθε κατηγορία, ενώ παράλληλα έδωσε περισσότερη έμφαση σε ακαδημαϊκό επίπεδο κερδίζοντας αρκετό χρόνο (είναι πτυχιούχος ψυχολογίας με μεταπτυχιακό στο organizational leadership).

Εκτός, όμως, από τους redshirts λόγω μετακίνησης από άλλο Πανεπιστήμιο, είναι αρκετές οι περιπτώσεις παικτών που βελτιώθηκαν εντυπωσιακά επιλέγοντας συνειδητά να μείνουν για μία σεζόν εκτός, με πιο χαρακτηριστική την περίπτωση του Kelly Olynyk, νυν power forward των Miami Heat. Ο Olynyk δεν έμεινε εκτός τον πρώτο χρόνο του Πανεπιστημίου και έπαιξε κανονικά για δύο σεζόν, όμως βλέποντας πως αντιμετώπιζε προβλήματα λόγω του ότι το σώμα του δεν ήταν έτοιμο για το κορυφαίο επίπεδο, συναντήθηκε με το επιτελείο της ομάδας το οποίο του πρότεινε την επιλογή του redshirt year, κι έτσι έμεινε εκτός για την σεζόν 2011-12, επιστρέφοντας σε ένα εντελώς διαφορετικό επίπεδο και καταλήγοντας στο νούμερο 13 του draft του 2013.

Η περίπτωση του Olynyk, εκτός από το ότι αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα εκμετάλλευσης του redshirt year από το πρόγραμμα του Gonzaga, είναι παράλληλα δείγμα της τακτικής του recruiting παικτών που ξεκίνησαν να παίζουν μπάσκετ εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών.

Για ποιο λόγο επιλέγει το Gonzaga να δίνει τέτοια έμφαση στο scouting εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών;

Εδρεύοντας στο Spokane της Πολιτείας της Washington, μια πόλη χωρίς υψηλό βιοτικό επίπεδο, με αυξημένους δείκτες εγκληματικότητας (22η δεύτερη πιο επικίνδυνη πόλη των Ηνωμένων Πολιτειών το 2016, 26η το 2015), και χωρίς ιδιαίτερους ψυχαγωγικούς πόλους έλξης, το Gonzaga είναι ένα Πανεπιστήμιο του οποίου οι οικονομικοί πόροι δεν μπορούν να εξασφαλίσουν ένα ανταγωνιστικό status σε επίπεδο recruiting απέναντι σε Πανεπιστήμια όπως το Duke ή το Kentucky. Ως αποτέλεσμα, ο Mark Few έχει αναπτύξει ένα δίκτυο scouting που του εξασφαλίζει πιο άμεση πρόσβαση στη διεθνή αγορά, προσπαθώντας έτσι να ισοσκελίσει το έλλειμμα στην αγορά των Ηνωμένων Πολιτειών. Για να διαπιστώσει κανείς την αποτελεσματικότητα της παραπάνω στρατηγικής, αρκεί μία σύντομη αναζήτηση γύρω από τους παίκτες που μετακινήθηκαν στο Gonzaga, έχοντας ανδρωθεί μπασκετικά εκτός Ηνωμένων Πολιτειών.

Εκτός από τον Olynyk, ένας ακόμα παίκτης που γεννήθηκε στον Καναδά και έπαιξε στο Denison High School του Ontario πριν συνεχίσει στους Bulldogs είναι ο Kevin Pangos. Παράλληλα με τον Pangos, ο παίκτης που ξεχώριζε στην frontcourt του Gonzaga ήταν ο Domantas Sabonis, νυν center των Indiana Pacers, ο οποίος, πριν μετακινηθεί στους Bulldogs, ήταν για δύο χρόνια μέλος της Unicaja Malaga. Κι αν κανείς αναζητά την πιο ιδιαίτερη πτυχή της σχέσης του Gonzaga με τη διεθνή αγορά, τότε πρέπει να στρέψει το βλέμμα του προς την Γαλλία.

Σύμφωνα με άρθρο του VICE Sports, οι επαφές του Gonzaga με την γαλλική αγορά ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1950, όταν ο Jim McGregor, scouter του Gonzaga που βρέθηκε στην Ολλανδία για να παρακολουθήσει κάποιο τουρνουά, προσέγγισε τον Jean-Claude Lefebvre, έναν 20χρονο Γάλλο που είχε ανακαλύψει ο Robert Busnel, τότε πρόεδρος της Γαλλικής Ομοσπονδίας μπάσκετ.

Από το 1957, όταν ο Lefebvre έφτασε στις Ηνωμένες Πολιτείες για να παίξει μπάσκετ στο Gonzaga, μέχρι και σήμερα, που ο Killian Tillie (αδελφός του Kim Tillie, πρώην παίκτη του Ολυμπιακού) αποτελεί έναν από τους κεντρικούς πόλους των Bulldogs, η ροή παικτών από την γαλλική αγορά προς το Gonzaga είναι συνεχής, με πιο χαρακτηριστική περίπτωση αυτή του Ronny Turiaf, ο οποίος έπαιξε στους Bulldogs από το 2001 μέχρι το 2005.

Για ποιο λόγο προτιμά το Gonzaga τους Γάλλους παίκτες;

Στο ίδιο άρθρο του VICE, ο Tommy Lloyd, assistant coach του Gonzaga, εξηγεί:

“Η αθλητικότητά τους σε συνδυασμό με την ευρωπαϊκή οπτική γύρω από την κατανόηση του παιχνιδιού σε τεχνικό επίπεδο μεταφράζεται σε μπάσκετ υψηλού IQ. Πλέον, η επιλογή του Gonzaga από Γάλλους παίκτες και η επιλογή Γάλλων παικτών από το Gonzaga αποτελεί φυσική εξέλιξη.”

Ενώνοντας τα κομμάτια που συνθέτουν το παζλ της κουλτούρας του Gonzaga, συνειδητοποιεί κανείς πως, κάθε επιμέρους συστατικό, κάθε προπόνηση, κάθε τηλεφώνημα για κάποιον νεαρό που αγωνίζεται σε ένα Λύκειο της Πολωνίας ή του Καναδά, κάθε δραστηριότητα της ομάδας, κάθε μικρή ή μεγάλη νίκη, κάθε παίκτης που επιλέγει να οριοθετήσει τον εγωισμό του μένοντας εκτός για μια ολόκληρη σεζόν, κάθε περιγραφή αγώνα σε κάποιον τοπικό ραδιοφωνικό σταθμό, κάθε πάσα, και κάθε σουτ, μοιάζει με βέλος που εκτοξεύεται από το τόξο του Mark Few.

Σε άρθρο που έγραψε ο Williams-Goss και δημοσιεύτηκε στο The Players’ Tribune, ο νέος guard του Ολυμπιακού υποδεικνύει τον Few και το legacy που τον συνοδεύει ως έναν από τους κυριότερους λόγους που επέλεξε το Gonzaga:

“Πέρα από τα στατιστικά, ο coach Few είναι αυτός που έβαλε στο χάρτη ένα κολέγιο που ιδρύθηκε από Ιησουίτες, βρίσκεται στην Ανατολική Washington, και έχει μόλις 5000 φοιτητές.”

Στο τελευταίο παιχνίδι του Williams-Goss με την φανέλα των Bulldogs, το Gonzaga έχασε στον τελικό του NCAA από τους Tar Heels του North Carolina, κατακτώντας έτσι την υψηλότερη θέση της ιστορίας του. Την επόμενη σεζόν, κι ενώ είχε επιλεγεί από τους Jazz στον δεύτερο γύρο του draft, o Williams-Goss βίωσε την πρώτη του ευρωπαϊκή εμπειρία ως παίκτης της Partizan, ενώ πλέον συνεχίζει στον Ολυμπιακό. Χωρίς κανείς να μπορεί να εκτιμήσει τον βαθμό στον οποίο θα μπορέσει να ανταπεξέλθει στο καινούργιο περιβάλλον της Ευρωλίγκας, η θητεία του στο Gonzaga αποτελεί εγγύηση σχετικά με το πόσο προσηλωμένος θα εμφανιστεί.

Διαφορετικά: δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι για τον προορισμό, αλλά είμαστε για την αφετηρία —o Nigel Williams-Goss ετοιμάζεται να πατήσει στα παρκέ της Ευρωλίγκας έχοντας στο background του ένα ισχυρό εχέγγυο επιτυχίας.

*Στον παρακάτω σύνδεσμο, παραθέτουμε ένα άρθρο σχετικά με το πως η ομάδα του Gonzaga έχει αφήσει το αποτύπωμά της στο Spokane, την πόλη στην οποία εδρεύει το Πανεπιστήμιο, επηρεάζοντας καταλυτικά ένα κοινωνικό σύνολο που έχει ανάγκη τα θετικά συναισθήματα που προκαλεί μια νίκη στο μπάσκετ:

[https://www.theguardian.com/sport/2017/mar/14/gonzaga-basketball-march-madness-spokane-last-hope]