Lakers-LeBron: Μεταβατικό Καθεστώς

Ο LeBron με την μπάλα, η δημοκρατία του Luke Walton, και οι Lakers που θέλουν να επιστρέψουν. 

Ο LeBron στους Lakers.

Το Los Angeles ξανά στο προσκήνιο.

Το φώτα στο Staples Center.

Το NBA με τα κύτταρά του ανανεωμένα ενώπιον του επόμενου κεφαλαίου της ιστορίας του Βασιλιά.

Όσο, όμως, κι αν αρκετοί επικεντρώνονται στις εξωαγωνιστικές πτυχές της συνεργασίας Lakers-James, στο ποια θα είναι τα οφέλη σε όρους marketing, και στο κατά πόσο ο LeBron θα προσπαθήσει να μεγεθύνει ακόμα περισσότερο το ήδη εδραιωμένο brand name του παίζοντας σε μία από τις πιο flashy πόλεις του κόσμου, το μπάσκετ εξακολουθεί να παραμένει στο επίκεντρο —έστω κι αν όλα τα υπόλοιπα απειλούν κάθε στιγμή να καταλάβουν τη θέση του.

Όπως δήλωσε ο Rich Paul, ατζέντης του LeBron, όταν συμμετείχε στην μετάδοση του Summer League από το NBA TV:

“For him, it was just a basketball decision.” (το for him του Paul εδώ μπορεί να διαβαστεί σε αντιδιαστολή με το for me)

Προσπαθώντας να εμβαθύνουμε στα δεδομένα που υπάρχουν για τα όσα πρόκειται να δούμε εντός παρκέ, χρειάζεται αρχικά να διατυπώσουμε μερικούς βασικούς προβληματισμούς:

Πως θα καταφέρει ο LeBron, ένας παίκτης εξοικειωμένος να λειτουργεί εντός ενός επιθετικού πλαισίου με ροπή προς τις καταστάσεις isolation, να ενταχθεί στην συνεχή κίνηση και την αδιάκοπη κυκλοφορία της μπάλας της motion offense του Luke Walton;

Θέτοντάς το διαφορετικά:

Πως μπορεί ένας παίκτης που έχει μάθει να ζει με την μπάλα στην κατοχή του να αλλάξει χαρακτήρα και να είναι εξίσου παραγωγικός χωρίς αυτήν;  Πως μπορεί κάποιος που παραδοσιακά καταδυναστεύει κατοχές, έχοντας πετύχει ξανά και ξανά με αυτό το μοντέλο, να προσαρμόσει τον εαυτό του σ’ ένα πιο δημοκρατικό καθεστώς, διαμοιράζοντας ευθύνες που μέχρι τώρα διατηρούσε αποκλειστικά για τον εαυτό του;

Από την άλλη, λαμβάνοντας υπόψη το αγωνιστικό status του James, εύλογα προκύπτουν μερικά ακόμα ερωτήματα:

Μήπως δεν θα χρειαστεί καμία προσαρμογή από την πλευρά του LeBron; Μήπως η έλευσή του στο Los Angeles σημαίνει πως οι Lakers θα προσαρμοστούν προκειμένου να διευκολύνουν τον James και όχι ο James προκειμένου να διευκολύνει τους Lakers; Πόσο σοβαρό είναι το ενδεχόμενο οι επιθυμίες του παίκτη να υπερκεράσουν το σύστημα του Walton (δεν θα ήταν η πρώτη φορά);

Ξεκινώντας, χρειάζεται κανείς να στοιχειοθετήσει τις μπασκετικές καταβολές του LeBron ως αναπόσπαστο μέρος της συζήτησης. Ο James, όσο κι αν κυριαρχεί στο μπάσκετ του σήμερα, είναι προϊόν μιας προηγούμενης μπασκετικής εποχής, όταν οι κυρίαρχοι παίκτες απαιτούσαν την κατοχή της μπάλας, οι ένας εναντίον ενός καταστάσεις ήταν πολύ περισσότερες, το τρίποντο δεν είχε θεμελιωθεί ως μία εκ των αποτελεσματικότερων επιλογών, ενώ και οι επιθέσεις που στηριζόταν στο ball movement και την κίνηση των παικτών χωρίς την μπάλα δεν ήταν ακόμα η βασική τάση του αθλήματος.

Αν κοιτάξουμε από απόσταση την χρονική ακολουθία των alphadogs του μαγικού κόσμου, ο LeBron τοποθετείται ανάμεσα σε Kobe και Kevin Durant. Ενώ, όμως, η διάκριση μεταξύ Kobe και Durant είναι σαφής, ο LeBron, πέρα από την χρονολογική κατηγοριοποίηση, αιωρείται ξανά ανάμεσά τους και σε όρους μπασκετικής συμπεριφοράς.

Ας παρομοιάσουμε το playstyle του Kobe και του (σημερινού) Durant με την ξηρά που βρίσκεται στις πλευρές ενός ποταμού. Από την μία πλευρά στέκεται ο Kobe, ο οποίος ποτέ δεν έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την εξέλιξη των δημιουργικών πτυχών στο παιχνίδι του, εγωιστικά  προσκολλημένος στην παραγωγή σκορ με κάθε τρόπο και κάθε κόστος. Από την άλλη πλευρά στέκεται ο Kevin Durant, ο οποίος με την παρουσία του στους Warriors απέδειξε πως μπορεί να σταθεί ως οργανικό μέλος μιας επίθεσης με έμφαση σε κίνηση και δημιουργία, μιας επίθεσης που μπορεί να αφομοιώσει έναν volume scorer μετατρέποντάς τον σε ισχυρό εργαλείο ενός ευρύτερου συστήματος. Το playstyle του LeBron βρίσκεται μέσα στο ποτάμι, ταΐζοντας εξίσου και τις δύο πλευρές —κι ενώ ενίοτε μετακινείται προς την πλευρά του Kobe, χτυπώντας τους συναγερμούς των γνωστών συγκρίσεων, μέχρι σήμερα δεν έχει δείξει τη διάθεση να κινηθεί και προς την άλλη πλευρά.

Ενώ, από την μία, ποτέ δεν προσκολλήθηκε σε ένα παρελθόν άμεσα συνυφασμένο με το εκτελεστικό εγώ των καλύτερων και εξελίχθηκε δημιουργικά, από την άλλη, μέχρι να αποφασίσει να συνεργαστεί με τους Lakers, δεν είχε αντιμετωπίσει ποτέ την πρόκληση της συμμετοχής σε μία επίθεση με χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτής των Warriors ή του προγόνου τους, των Spurs του Popovich. Με άλλα λόγια, ο LeBron διατήρησε το status του σπουδαίου σκόρερ, εξελίχθηκε δημιουργικά, βελτίωσε το σουτ του, και κυριάρχησε στο μπάσκετ του σήμερα, όμως αυτό που μένει είναι να αποδείξει πως μπορεί να σταθεί το ίδιο χρήσιμος σε ένα είδος επίθεσης η οποία διαθέτει τα χαρακτηριστικά της εποχής που καθορίζεται από τον τρόπο που αγωνίζεται το Golden State.

Για να κατανοήσει κανείς καλύτερα τον επιθετικό χαρακτήρα του James, καθώς και τις διαφορές μεταξύ των Cavs και των Lakers, είναι χρήσιμη η παρατήρηση της στατιστικής. Στους πρώτους δύο από τους παρακάτω πίνακες, ο οποίοι χρονολογικά καλύπτουν την τελευταία θητεία του LeBron στους Cavs, παραθέτουμε τους αριθμούς από πέντε κατηγορίες σχετικές με την επαφή των παικτών με την μπάλα (συνολικές επαφές, επαφές στο επιθετικό μισό, μέσος όρος λεπτών κατοχής της μπάλας ανά αγώνα, μέσος όρος δευτερολέπτων κατοχής ανά επαφή, μέσος όρος σε ντρίμπλες ανά κατοχή) και τους διαχωρίζουμε ανάμεσα σε regular season και playoffs:

Στον δεύτερο πίνακα, παραθέτουμε τους ίδιους αριθμούς με τον ίδιο διαχωρισμό για την σεζόν 2013-14, την τελευταία του James στο Miami (τα στατιστικά είναι από την ιστοσελίδα stats.nba.com, η οποία, για τις συγκεκριμένες στατιστικές κατηγορίες, είναι ενημερωμένη μέχρι την σεζόν 2013-14):

Παρά το ότι υπάρχουν αρκετές διαφορές στους αριθμούς των συνολικών επαφών (κατηγορία 1 – touches), στοιχείο που σε μεγάλο βαθμό επηρεάζεται από την παράμετρο της παρουσίας ενός point guard που μεταφέρει την μπάλα στο επιθετικό μισό της ομάδας του LeBron, το δεδομένο που μπορεί να θεωρηθεί ως σημαντικότερο είναι οι επαφές του James με την μπάλα όταν η ομάδα του επιτίθεται (κατηγορία 2 – frontcourt touches), οι οποίες κινούνται σταθερά πάνω από τον αριθμό 42, χωρίς οι αποκλίσεις να είναι ιδιαίτερα μεγάλες μεταξύ regular season και playoffs.

Επίσης, παρά το ότι θα μπορούσε κανείς να περιμένει κάποιες διαφορές στα δεδομένα της σεζόν του στο Miami (με την υποσημείωση πως το δείγμα είναι πολύ μικρό για να προκύψει ασφαλές συμπέρασμα καθώς και ότι ο Wade ήταν παρών μόνο σε 52 παιχνίδια), μιας και η επίθεση του Spoelstra ήταν οπωσδήποτε πιο λειτουργική και καλύτερα δομημένη σε σύγκριση με αυτή των Cavs, την τελευταία πενταετία, οι αριθμοί είναι παρόμοιοι και αντίστοιχα σταθεροί τόσο στις κατηγορίες που χαρακτηρίζουν την συμπεριφορά του LeBron ανά επαφή (κατηγορίες 4 και 5) όσο και στον χρόνο που η μπάλα βρίσκεται στην κατοχή του ανά αγώνα (κατηγορία 3 – time of possession).

(Δύο υποσημειώσεις: 1) η έννοια του spacing τότε δεν είχε λάβει ακόμα την προσοχή που απολαμβάνει σήμερα και 2) οι Cavs του 2017, με τον LeBron στον γνωστό ρόλο και παντού δίπλα του σουτέρ, ήταν από τις πιο απολαυστικές των τελευταίων χρόνων)

Εξαίρεση αποτελεί η σεζόν που τελείωσε, στην οποία οι αποκλίσεις μεταξύ regular season και playoffs είναι μεγαλύτερες από αυτές που θα δικαιολογούνταν απλώς και μόνο λόγω του αυξημένου χρόνου συμμετοχής ενός παίκτη με το status του LeBron στην post-season. Πέρσι, ο James κράτησε πάνω από ένα δευτερόλεπτο περισσότερο την μπάλα ανά επαφή στα playoffs, έκανε πάνω από μία παραπάνω ντρίμπλα, και ο χρόνος με την μπάλα στα χέρια του αυξήθηκε κατά σχεδόν τρία λεπτά (από 6,7 σε 9,6) — τα παραπάνω δεδομένα θα μπορούσαν να είναι ένα επιπλέον επιχείρημα υπέρ των ισχυρισμών περί μονοδιάστατης και στατικής επίθεσης των Cavaliers .

Τι μπορούμε να συμπεράνουμε από τα παραπάνω;

Ανεξάρτητα από τον τρόπο επίθεσης (σαφείς οι διαφορές μεταξύ Lue και Blatt) και ανεξάρτητα από την παρουσία ή όχι ball-dominant συμπαικτών όπως ο Kyrie Irving, το δεδομένο είναι πως ο LeBron θα επωμιστεί μεγάλο αριθμό κατοχών, η μπάλα θα μείνει στα χέρια του για συγκεκριμένο χρόνο χωρίς ιδιαίτερες αυξομειώσεις, και είναι αυτός που θα αποφασίσει για την εξέλιξη της επίθεσης –ο on-ball χαρακτήρας στο παιχνίδι του James είναι ένα στοιχείο που χαρακτηρίζει την καριέρα του και δεν μπορεί να υπάρξει απαίτηση για απέκδυσή του προκειμένου να προσαρμοστεί σε ένα διαφορετικό είδος επίθεσης.

Κατά την διάρκεια της έρευνας για το τρέχον άρθρο, συναντήσαμε μια συζήτηση στο reddit σχετικά με το ποιος ήταν ο καλύτερος isolation παίκτης του NBA κατά την διάρκεια της διετίας 2015-17 (regular season). Η συζήτηση συνοδευόταν από ένα γράφημα που δημιούργησε ο χρήστης Steve Francis, και το οποίο παραθέτουμε παρακάτω (ο James σημειώνεται με κόκκινο κύκλο):

Στο γράφημα υπάρχουν οι παίκτες που επιχείρησαν τουλάχιστον 170 isolation plays, στον οριζόντιο άξονα υπάρχει ο αριθμός των plays ανά 70 κατοχές (ο Francis σημειώνει πως χρησιμοποίησε τον αριθμό των 70 κατοχών επειδή τόσες είναι περίπου οι κατοχές ανά αγώνα στις οποίες συμμετέχει ένας starter), στον κάθετο άξονα υπάρχουν οι εύστοχοι πόντοι ανά isolation play, ενώ η οριζόντια διακεκομμένη γραμμή καταδεικνύει τον μέσο όρο πόντων ανά κατοχή στην Λίγκα (εξαιρούνται οι καταστάσεις transition).

Που τοποθετείται ο James ανάμεσα στους υπόλοιπους;

Επιχειρεί πάνω από 4,5 isolation plays ανά αγώνα (πέμπτος πίσω από Harden, Carmelo, Kobe, και Westbrook) και βρίσκεται ελάχιστα κάτω από τον μέσο όρο εύστοχων πόντων (περίπου 0,92 ανά play), αρκετά πίσω από παίκτες όπως ο Durant, ο Lillard, και ο Irving. Ακόμα κι αν η αποτελεσματικότητα του LeBron δεν κινείται σε τόσο θετικά επίπεδα, ο iso χαρακτήρας του παιχνιδιού του εξακολουθεί να είναι εκεί, κι αυτό είναι επακόλουθο του συνολικού χαρακτήρα της επίθεσης των Cavs. Όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα (στην παρένθεση η θέση της ομάδας στη λίστα), τα τελευταία χρόνια, οι Cavaliers ήταν σταθερά στο top-5 των ομάδων με τα περισσότερα isolation plays ανά σεζόν, ενώ, για τους Lakers, το παράδοξο που ενισχύει τους προβληματισμούς που τέθηκαν στην αρχή του άρθρου είναι πως φαίνεται να προσπαθούν να περιορίσουν την χρήση isolation καταστάσεων όσο περισσότερο γίνεται:  

Την σεζόν 2015-16, τελευταία του Kobe, οι Lakers ήταν στην πρώτη θέση των isolation plays στη regular season, ενώ η κατάσταση άλλαξε από την σεζόν 2016-17 και έπειτα, με τον Walton να αναλαμβάνει τη θέση του head coach. Οι Lakers βρέθηκαν στην έκτη θέση των iso plays ανά αγώνα την πρώτη σεζόν του καινούριου τους προπονητή, ενώ έπεσαν στην δέκατη πέμπτη την σεζόν 2017-18. Αν κανείς αναζητήσει λεπτομέρειες για την δουλειά του Walton πριν συνεργαστεί με τους Lakers, η συγκεκριμένη αλλαγή κατεύθυνσης ήταν άκρως αναμενόμενη. Ο νυν coach των Lakers συνεργάστηκε με τον Steve Kerr ως assistant την διετία 2014-16, ενώ ήδη από την πρόσληψή του ήταν σαφές πως ο ρόλος του θα ήταν άμεσα συνδεδεμένος με την εξειδίκευση της επίθεσης. Όπως είχε δηλώσει χαρακτηριστικά:

“Θα δουλέψουμε πάνω σε συγκεκριμένες πτυχές της triangle offense, και γνωρίζω άριστα το συγκεκριμένο κομμάτι.”  

Οι γνώσεις του Walton για την εφαρμογή ενός διαφορετικού επιθετικού μοντέλου που θα είχε ως στόχο την μεταμόρφωση του χαρακτήρα της ομάδας μετά από τα χρόνια της ηγεμονίας του Kobe ήταν ο πρώτιστος στόχος (την τελευταία σεζόν του Kobe, οι Lakers ήταν η ομάδα με τις λιγότερες assists ανά αγώνα). Μετά την πρώτη του σεζόν στο Los Angeles, ο Walton διακήρυξε πως θα στόχευε σε ακόμα ταχύτερο ρυθμό σε σχέση με αυτόν που είχε εξ αρχής επιβάλλει, θέλοντας έτσι να παρουσιάσει μία επίθεση που κινείται συνεχώς, με την μπάλα να μην σταματά για συνεχόμενα δευτερόλεπτα σε κάποιον παίκτη.

Αν κανείς σκεφτεί την φιλοσοφία που υποδεικνύουν τα παραπάνω, τότε μπορεί να βρει ίχνη του παιχνιδιού του LeBron τα οποία συγκρούονται με το σκεπτικό του Walton. Τον περασμένο Ιανουάριο, μία ημέρα μετά από την ήττα στο Toronto, και με τον LeBron να έχει εμφανιστεί σε video που μιλάει με έντονο ύφος στους συμπαίκτες του κατά την διάρκεια ενός time-out, κυκλοφόρησαν reports σύμφωνα με τα οποία κάποιοι συμπαίκτες του ήταν δυσαρεστημένοι με τα πολλά δευτερόλεπτα που κρατούσε την μπάλα μέχρι να βρει την ευκαιρία για πάσα. Από την άλλη πλευρά, θα μπορούσε κανείς να αντιτάξει μία φήμη που κυκλοφόρησε τον περασμένο Μάη, σύμφωνα με την οποία ο LeBron σκόπευε να ενταχθεί σε ένα σύνολο στο οποίο θα λειτουργούσε πολύ περισσότερο χωρίς την μπάλα σε σχέση με το παρελθόν, αν και το σκεπτικό του ρεπορτάζ ήταν πως αυτή η απόφαση του James θα αύξανε τις πιθανότητες για συνεργασία του είτε με τον Paul στους Rockets, είτε με τον Ben Simmons στους Sixers, χωρίς οι Lakers να αναφέρονται σε κάποιο σημείο.

Ένα ακόμα στοιχείο που πρέπει πλέον να συνυπολογίζεται, και το οποίο επίσης δεν συμβαδίζει απόλυτα με την υψηλού ρυθμού φιλοσοφία του Walton, είναι ο ιδιαίτερος τρόπος με τον οποίο ο LeBron διαχειρίζεται τον εαυτό του μέσα στο παιχνίδι. Ο James έχει εξηγήσει πως ξεχωρίζει στιγμές στις οποίες δεν χρειάζεται να πιέσει τον εαυτό του τρέχοντας ή σπριντάροντας και επιλέγει περιπτώσεις που δεν χρειάζεται να επιστρέψει στην άμυνα βρίσκοντας ευκαιρίες για ξεκούραση ενώ παραμένει στο παρκέ. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν ήδη reports σύμφωνα με τα οποία οι Lakers πρόκειται να χρησιμοποιήσουν τον James στη θέση 5, διευκολύνοντάς τον έτσι στην άμυνα, με το να μην χρειάζεται να ακολουθεί περιφερειακούς παίκτες, ενώ ο Luke Walton δήλωσε πως θα βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με τον LeBron σχετικά με την διαχείρισή του και τις πιθανές περιπτώσεις μη συμμετοχής του σε κάποια παιχνίδια.

Σίγουρα κανείς δεν πρέπει να υποτιμά ένα ενδεχόμενο που διατυπώθηκε υπό μορφή ερώτησης στην αρχή: κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ότι οι Lakers θα είναι αυτοί που θα προσαρμοστούν στο playstyle του LeBron και όχι ο LeBron στο playstyle των Lakers, και κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει πως η επιδραστικότητα του LeBron θα υπερκαλύψει το coaching του Walton –όποιος αμφιβάλλει, αρκεί να θυμηθεί τον τρόπο που ο LeBron διαχειρίστηκε τη σχέση του με τον David Blatt. Οι βετεράνοι των μονοετών συμβολαίων που επιλέχθηκαν να πλαισιώσουν τον James είναι ένα πρώτο στοιχείο που, ακόμα κι αν δεν μπορεί από μόνο του να αποδείξει πως υπάρχει η απόφαση για μια κατεύθυνση στην οποία η δημιουργία μιας comfort zone για τον LeBron τοποθετείται ιεραρχικά ψηλότερα σε σχέση με την διατήρηση των αρχών που έχει μέχρι στιγμής εφαρμόσει ο Walton, υποδεικνύει πως οι Lakers δεν ενστερνίζονται την στρατηγική των πολλών περιφερειακών εκτελεστών που εξασφαλίζουν περισσότερα τετραγωνικά για τον James, αλλά θα προσπαθήσουν να πειραματιστούν σε έναν ελαφρώς χαμηλότερο ρυθμό, με περισσότερους playmakers που θα μεταφέρουν το πεδίο επιθετικής δράσης του LeBron στην περιοχή κοντά στο post.

Αν κάτι μπορεί να θεωρηθεί δεδομένο, αυτό είναι πως οι Lakers πρέπει να αναζητήσουν την χρυσή τομή μέσα σε μια δαιδαλώδη διαδρομή με εκατοντάδες παραμέτρους:

Στατιστικά και εμπειρικά δεδομένα που τοποθετούν τον James απέναντι και όχι δίπλα στη φιλοσοφία του Walton. Βετεράνοι με ιδιαιτερότητες χαρακτήρα. Νεαροί που για πρώτη φορά θα λειτουργήσουν υπό την πίεση του αποτελέσματος. Προπονητής που καλείται να διαχειριστεί -αγωνιστικά και ψυχολογικά- τον μοναδικό παίκτη που ακουμπά το status του Jordan. Μείγμα προσωπικοτήτων που δημιουργεί λεπτές ισορροπίες στα αποδυτήρια. Δευτερεύουσες σκέψεις για το αν η σεζόν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ένα πειραματικό στάδιο πριν οι Lakers προσεγγίσουν έναν ακόμα All-Star το προσεχές καλοκαίρι. Τέλος, μια δηλωμένη στρατηγική με στόχο την δόμηση ενός συνόλου που σκοπός του θα είναι να κερδίσει τους Warriors μέσω της άμυνας.

Για τον Walton, είναι η ευκαιρία που σπάνια παρουσιάζεται πάνω από μία φορά σε οποιαδήποτε καριέρα.

Για τον Magic Johnson, η ιδιότητα του διοικητικού θα προστεθεί ως λόγος αποθέωσης από την fanbase του οργανισμού που τον λάτρεψε ως παίκτη.  

Για τους Lakers, ξεκινά μια διαδικασία με σαφή στόχο.

Κατά την διάρκεια της τετραετούς συνεργασίας με τον LeBron, το Los Angeles θέλει να αντικρίσει τον ήλιο του Golden State στα μάτια.