Ο Pablo Laso ήταν έξαλλος. Ο point guard του είχε λανθασμένα δώσει την μπάλα στον ασφυκτικά πιεσμένο Nocioni για να ποστάρει, ο Αργεντινός έκανε το λάθος, και οι Ισπανοί δέχτηκαν δύο εύκολους πόντους στον αιφνιδιασμό. Ζητώντας αμέσως το time-out, o Laso έβαλε τις φωνές στον point guard, ενώ εκείνος απλά άκουγε χωρίς να αντιδρά.
Δευτερόλεπτα μετά τη συνέχεια του παιχνιδιού, ο παίκτης αυτός σκοράρει ένα ελεύθερο τρίποντο. Στην επόμενη επίθεση σκοράρει άλλο ένα. Στη μεθεπόμενη ένα τρίτο, και με εννιά συνεχόμενους πόντους μειώνει τη διαφορά στον έναν. Αυτό που συνέβη θα μπορούσε να είναι μια φυσιολογική αντίδραση ενός πληγωμένου εγωισμού που θέλει να αποδείξει το χαρακτήρα του. Υπάρχουν, όμως, δύο λεπτομέρειες που κάνουν τη διαφορά: ο παίκτης ήταν 16 ετών και αντίπαλος ήταν η CSKA Μόσχας. Το όνομά του; Luka Doncic.
Τα σημάδια υπήρχαν από νωρίς. Γεννημένος το 1999 στην πρωτεύουσα της Σλοβενίας, την Ljubljana, ξεκίνησε το μπάσκετ με τη φανέλα της Union Olimpija. Σ’ ένα διεθνές τουρνουά παίδων το 2012, σκόραρε 54 πόντους, πήρε 11 rebounds και μοίρασε 10 assists, οδηγώντας την ομάδα του στον τίτλο στον τελικό απέναντι στη Lazio. Λίγους μήνες μετά, μετακόμισε στη Μαδρίτη και έγινε ο ηγέτης στα παιδικά και εφηβικά τμήματα της Real. Στο ετήσιο Next Generation Tournament του 2015, με τις top εφηβικές ομάδες να παίρνουν μέρος, ανακηρύχθηκε MVP και η Real ήταν η νικήτρια. Διακρίνοντας τις προοπτικές, ο Pablo Laso αποφάσισε να τον ανεβάσει στην πρώτη ομάδα, επιλέγοντας μ’ αυτόν τον τρόπο την άμεση τριβή του με το κορυφαίο επίπεδο, απορρίπτοντας παράλληλα την επιλογή του δανεισμού σε μια ομάδα μικρότερου βεληνεκούς για να πάρει λεπτά συμμετοχής, μια τακτική που χρησιμοποιείται ευρέως στο ισπανικό μπάσκετ.
Κι αν η πρώτη του σεζόν με τους άντρες της Real ήταν μια απόδειξη του ότι μπορεί να σταθεί σε κορυφαίο ευρωπαϊκό επίπεδο (είχε ήδη κληθεί και για 5 παιχνίδια στο τέλος της σεζόν 2014-15 όταν ήταν 15 ετών), η δεύτερη όρισε το status του απέναντι στον ουδέτερο παρατηρητή: ο Doncic είναι ένας ολοκληρωμένος παίκτης, ένας point guard που μπορεί να σταθεί ως ίσος προς ίσους απέναντι στους κορυφαίους playmakers αυτής της ηπείρου, και, μετά από το δεδομένο του ταξίδι στο NBA, έχει την προοπτική να θεωρηθεί, μελλοντικά, ως ένας εκ των κορυφαίων Ευρωπαίων όλων των εποχών.
Όταν το καλοκαίρι ο “Chacho” Rodriguez επισημοποιούσε το ταξίδι του στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού για τους Sixers, οι περισσότεροι έψαχναν το ποιος από την ευρωπαϊκή αγορά θα μπορούσε να τον αντικαταστήσει, ιδιαίτερα σε μια Real προερχόμενη από sweep στα playoffs της Ευρωλίγκας κόντρα στη Fener του Obradovic, με την επιστροφή στο Final 4 να μοιάζει με υποχρέωση. Κι όταν οι Ισπανοί οριστικοποίησαν την απόφαση να ανεβάσουν τα λεπτά του Doncic δίνοντάς του τη θέση στο backcourt δίπλα στον Sergio Llull, ακόμα πιο πολλοί ήταν αυτοί που αμφισβήτησαν την επιλογή, εκφράζοντας ενδοιασμούς σε σχέση με την εμπειρία του νεαρού. Ο Doncic τους διέψευσε όλους και μάλιστα το έκανε εμφατικά από το ξεκίνημα της σεζόν στην Ευρωλίγκα.
Στην πρεμιέρα της φετινής διοργάνωσης, απέναντι στον Ολυμπιακό, έγραψε 11 πόντους, 5 rebounds, 3 assists και 1 κλέψιμο παρέχοντας ένα πρώτο δείγμα σε σχέση με την πληρότητά του ως παίκτης και μάλιστα σ’ ένα κλασικό ευρωπαϊκό ντέρμπι που κρίθηκε στην τελική ευθεία. Επιβίωσε απέναντι στο physical game των ερυθρόλευκων, τοποθετούσε τον εαυτό του ιδανικά για rebound και στις δύο πλευρές του παρκέ, δημιούργησε στο μισό γήπεδο και ευστόχησε σε δύσκολες προσπάθειες. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα σε σχέση με το πώς μπορεί να τρέξει στον αιφνιδιασμό:
Ακόμα κι αν υπήρξαν κάποιες βραδιές που δεν ανταποκρίθηκε στα υψηλά standards τα οποία ο ίδιος έθεσε για τον εαυτό του, είναι γεγονός πως ο Luka είναι το πιο ενδιαφέρον θέμα συζήτησης της φετινής μπασκετικής σεζόν ανά την Ευρώπη, πράγμα που επιβεβαιώθηκε και με το βραβείο Euroleague Rising Star που του απονεμήθηκε λίγες μέρες πριν το πρώτο του Final 4.
Το σημαντικότερο πλεονέκτημα του Doncic είναι το ότι κανείς δεν μπορεί να ξεχωρίσει έναν τομέα του παιχνιδιού του ως το απόλυτό του όπλο. Σουτάρει εξαιρετικά (39% στα τρίποντα και 52,9% στα δίποντα), δημιουργεί και αποκωδικοποιεί ιδανικά τα αμυντικά κενά τρέχοντας pick n roll καταστάσεις (4.3 assists κατά μέσο όρο φέτος), γνωρίζει πού και πώς να τοποθετηθεί για το rebound (4.5 ο φετινός μέσος όρος), είναι οικονομικός στα λάθη σε σχέση με όσα προσφέρει (1.7) ενώ έχει επίσης αποδείξει το πόσο δυνατός είναι ψυχολογικά προσφέροντας πολλές clutch στιγμές σε φετινές του εμφανίσεις (κανείς δεν ξεχνάει το πώς εκτέλεσε τη Zalgiris με τα δύο του τρίποντα).
Σε σχέση με το τελευταίο, αρκετοί σχολίασαν αρνητικά ένα περιστατικό στη σειρά με την Darussafaka για τα playoffs της Ευρωλίγκας. Στο Game 2 της σειράς, ο Doncic αποσύρθηκε στον πάγκο, στις αρχές της τέταρτης περιόδου, με τη Real να είναι πίσω στο σκορ με 2 πόντους (τελικά έχασε). Η κάμερα τον έπιασε δακρυσμένο και στη συνέχεια ο coach Laso τον πλησίασε για να του μιλήσει, με τη γλώσσα του σώματος να δείχνει ότι τον “παρηγορεί”. Αρκετοί μίλησαν για εύθραυστη ψυχολογία που πρέπει να αλλάξει. Πώς απάντησε ο Σλοβένος; Στο Game 3 της σειράς, έγραψε 13 πόντους, 8 rebounds, 2 assists και 1 κλέψιμο όντας ο καλύτερος παίκτης (μαζί με τον Gustavo Ayon) στο break της Real στην Κωνσταντινούπολη.
Κι όπως είναι απόλυτα φυσιολογικό μετά από τα όσα δείχνει φέτος, ο Doncic έχει δημιουργήσει αρκετό hype γύρω από το όνομα του και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Tα projected mock drafts (οι προβλέψεις, δηλαδή, για τη σειρά που θα επιλεγούν οι νεοεισελθόντες στο NBA) για το 2018 δείχνουν πως η θέση του θα είναι τουλάχιστον στο top-3 των επιλογών, και με το διαρκώς αυξανόμενο θόρυβο γύρω από το όνομά του δε μοιάζει καθόλου απίθανο το να καταλήξει στην πρώτη θέση. Το draftexpress τον τοποθετεί ήδη στο νούμερο 1 του projected mock draft του για το 2018, ενώ η μεγαλύτερη έμφαση δίνεται στον τρόπο που ο Doncic εκμεταλλεύεται τον ελάχιστο διαθέσιμο χώρο για να περάσει την τελική πάσα μετά το roll.
Τα ερωτήματα που απασχολούν τους παρατηρητές είναι δύο. Το πρώτο έχει να κάνει με το κατά πόσο είναι ικανός να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του ΝΒΑ με το αθλητικό πακέτο που διαθέτει. Το δεύτερο και κυριότερο είναι το αν ο Doncic είναι ένα project εφάμιλλο με του Ricky Rubio το οποίο τελικά θα αποδειχθεί κατώτερο των προσδοκιών για τα δεδομένα του NBA ή τελικά θα έρθει για να καταφέρει πολλά παραπάνω. Σε διάφορα NBA forums, όπως αυτό του realgm, τα threads με θέμα τον Doncic περιλαμβάνουν, κατά κύριο λόγο, τον εξής προβληματισμό: τα όσα κάνει δικαιολογούν το hype, αλλά ο Rubio ήρθε έχοντας κοιτάξει στα μάτια την Team USA στους Ολυμπιακούς και τελικά αποδείχθηκε πως δεν μπορεί να σουτάρει. Από την άλλη, στο thread του celticsblog για τον Doncic, υπάρχει και η άποψη πως οι Celtics πρέπει να τον επιλέξουν χρησιμοποιώντας το pick που διαθέτουν από τους Brooklyn Nets, παρά το ότι ο Ainge δεν έχει και τόσο γεμάτο ιστορικό προτίμησης Ευρωπαίων παικτών.
Η μετάβαση του Σλοβένου στο NBA θα έχει, εκτός του αμιγώς αγωνιστικού, έναν επιπλέον συμβολικό χαρακτήρα. Ο Doncic θα συνεχίσει στο NBA τη στιγμή που μια σπουδαία γενιά Ευρωπαίων ή παικτών που ανδρώθηκαν μπασκετικά στην Ευρώπη θα αποχαιρετά την Αμερικανική Λίγκα (Nowitzki, Gasol, Parker, Ginobili). Μπορεί μεν να υπάρχουν ήδη ο Porzingis, ο Jokic και ο Γιάννης Αντετοκούνμπο, αλλά ο Doncic θα μεταφέρει και τον επιπλέον συμβολισμό του διαδόχου που απέδειξε το ποιος είναι στα παρκέ της Ευρωλίγκας πριν τη μετάβαση στο μαγικό κόσμο. Ακόμα και το όχι και τόσο αθλητικό σουλούπι του, αυτός ο τρόπος που ελαφρώς καμπουριάζει όταν κατεβάζει την μπάλα, είναι μια μικρή λεπτομέρεια που του προσδίδει τη διαφορετική γοητεία του παίκτη που ήρθε από την Ευρώπη για να αντιμετωπίσει πιο γυμνασμένους αθλητές. Κάτι σαν παλιά εικόνα του ψηλόλιγνου Toni Kukoc δίπλα στα μπράτσα του Pippen.
Αναμένοντας, λοιπόν, το μέλλον, είναι η στιγμή να απολαύσουμε το Σλοβένο στο πρώτο Final Four της καριέρας του. Κι όταν την Παρασκευή ο Luka πατήσει το παρκέ του Sinan Erden μπροστά σε 16000 οπαδούς, κατά κύριο λόγο της Fener, ενδεχομένως τασσόμαστε λίγο παραπάνω με τη Real. Επειδή υπάρχει σοβαρή πιθανότητα ο επόμενος μεγάλος Ευρωπαίος να ανήκει στη δική μας γενιά. Ειδικά όταν έχει ήδη το θράσος να κάνει το παρακάτω:
ΥΓ: Τα στατιστικά είναι για τη φετινή Ευρωλίγκα.
Hoop Fiction 